Tiểu thuyết Hồ Biểu Chánh giai đoạn 1900-1930 từ góc nhìn văn hóa

Abstract

Vào những năm đầu thế kỷ XX, Hồ Biểu Chánh nổi lên như một tiểu thuyết gia tiên phong trong việc cách tân đổi mới văn học dân tộc cả về nội dung và nghệ thuật. Những tác phẩm của ông không đơn thuần là kết quả sáng tạo nghệ thuật mà còn là nơi lưu giữ ký ức văn hóa, bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống của người Nam Bộ, theo tinh thần: "Chủ động, tự chủ trước văn hóa người, tự tin trước văn hóa mình, quan tâm đến giá trị tinh thần mà xã hội Việt Nam đòi hỏi, là giá trị nhân đạo, nhân văn cho phù hợp với tinh thần đạo lý Việt Nam, chứ không bị ràng buộc vào cái "vỏ Tây"®. Tinh thần bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống dân tộc thông qua nội dung tư tưởng, cốt truyện tiểu thuyết của Hồ Biểu Chánh giai đoạn 1900 - 1930 đã khiến nhà nghiên cứu Nguyễn Thanh Liêm nhìn ông "như nhà viết sử về xã hội văn hóa miền Nam Việt Nam thời tiền bán thế kỷ XX".