Văn học Việt Nam Pháp ngữ như một hiện tượng giao thoa của trường văn học

Abstract

Phê bình văn học đã đặt ra các ranh giới quốc gia của văn chương, đặc biệt từ góc độ tiếp cận so sánh. Nhưng liệu ranh giới lãnh thổ quốc gia có đồng nhất với ranh giới văn chương hay không? Một nền văn chương được cho là của một quốc gia nào đó có tự thân sinh thành và phát triển chỉ trong lãnh thổ của quốc gia đó hay không? Chúng ta nghĩ gì về những đặc tính phổ quát của một hiện tượng văn học, nhất là khi các diễn ngôn của thời kỳ hiện tại có khuynh hướng thoát khỏi không gian địa phương để trở thành sản phẩm chung của con người? Những câu hỏi này ít nhiều có thể được quan sát từ bộ phận văn học của các tác giả Việt Nam Pháp ngữ. Khởi đi từ xã hội học văn học, chúng tôi cho rằng khái niệm “trường” sẽ có khả năng giúp chúng tôi giải đáp phần nào các vấn đề trên qua một bộ phận văn học hầu như đã bị quên lãng, nhưng lại đóng một vai trò đáng kể trong tiến trình xây dựng một lịch sử tri thức hiện đại của Việt Nam.