KHẢO SÁT CƠ CHẾ KÍCH KHÁNG THÔNG QUA HOẠT TÍNH CÁC ENZYME PHENYLALANINE AMMONIA-LYASE, POLYPHENOL OXIDASE, PEROXIDASE VÀ CATALASE CỦA VI KHUẨN Bacillus pumilus VÀ Bacillus subtilis ĐỐI VỚI BỆNH CHÁY BÌA LÁ LÚA

Abstract

Bệnh cháy bìa lá lúa do vi khuẩn Xanthomonas oryzae pv. oryzae gây ra là một trong những bệnh gây thiệt hại nghiêm trọng đến năng suất và nguồn lợi kinh tế của nông dân. Sử dụng các chủng vi khuẩn đối kháng trong việc quản lý bệnh đang là hướng đi nhận được nhiều sự quan tâm. Đề tài này được thực hiện nhằm khảo sát cơ chế kích kháng của hai chủng vi khuẩn Bacillus subtilis và Bacillus pumillus đối với bệnh cháy bìa lá lúa liên quan đến hoạt tính các enzyme phenylalanine ammonia-lyase (PAL), polyphenol oxidase (PPO), peroxidase (POX) và catalase (CAT). Khi cây lúa được xử lý ngâm hạt với vi khuẩn B. subtilis và chủng vào đất với vi khuẩn B. pumilus, hoạt tính enzyme PAL, PPO, POX và CAT được gia tăng khi có sự tấn công của mầm bệnh. Hoạt tính enzyme PAL cao hơn đáng kể so với tất cả các nghiệm thức còn lại trong suốt 4 ngày sau chủng bệnh (NSCB), với giá trị cao nhất tại 2 NSCB. Thời điểm 3 NSCB ghi nhận sự gia tăng hoạt tính của enzyme CAT, gấp 2 lần đối với vi khuẩn B. subtilis và 1,6 lần đối với vi khuẩn B. pumilus. Hoạt tính enzyme POX đạt giá trị cao nhất khi cây lúa được xử lý với vi khuẩn B. subtilis và B. pumilus lần lượt tại 3 và 4 NSCB. Hoạt tính enzyme PPO được ghi nhận đạt mức cao nhất tại 4 NSCB, gấp khoảng 1,4 lần so với nghiệm thức chỉ chủng bệnh. Cơ chế kích kháng được chứng minh trong đề tài góp phần tạo tiền đề cho việc ứng dụng biện pháp sinh học trong phòng trừ bệnh cháy bìa lá một cách bền vững. Từ khoá: Bacillus sp., catalase, kích kháng, peroxidase, phenylalanine ammonia- lyase, polyphenol oxidase.