Quyền và nghĩa vụ giải thích luật của Tòa án - từ góc nhìn Luật so sánh và trong bối cảnh áp dụng Bộ luật Dân sự năm 2015

Abstract

Giải thích luật là việc sử dụng các công cụ phân tích thích hợp để tìm hiểu và làm sáng tỏ nội dung của một quy định trong văn bản luật, nhằm tạo điều kiện cho việc áp dụng quy định ấy trong thực tiễn một cách hợp lý. Việc giải thích luật là cần thiết trong điều kiện luật có những khuyết tật cố hữu và không phải trong trường hợp nào cũng có thể được áp dụng bằng cách chỉ dựa vào ngôn từ được dùng để diễn đạt quy định. Với tư cách là người được giao nhiệm vụ xử lý các vụ, việc theo quy định của luật, thẩm phán đưa ra phán quyết xử lý nhân danh Nhà nước trên cơ sở áp dụng luật và không có quyền từ chối xét xử với lý do không có luật. Bởi vây, thẩm phán có quyền và nghĩa vụ giải thích luật. Trong bối cảnh áp dụng Bộ luật Dân sự năm 2015, quyền và nghĩa vụ giải thích luật của thẩm phán có những đặc điểm đáng chú ý.