Tranh chấp về nguyên tắc đối xử quốc gia trong pháp luật đầu tư quốc tế và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam

Abstract

Nguyên tắc đối xử quốc gia (National Treatment – NT) là một nguyên tắc nền tảng trong thương mại quốc tế nói chung. Trong lĩnh vực đầu tư quốc tế, khái niệm NT được tiếp cận ở các góc độ khác nhau, tùy thuộc vào phạm vi điều chỉnh trong các Hiệp định Đầu tư Song phương (Bilateral Investment Treaties – BITs), Hiệp định Đầu tư Quốc tế (International Investmennt Agreements – IIAs), Hiệp định Thương mại Tự do (Free Trade Agreements – FTAs). Các tranh chấp đầu tư quốc tế về nguyên tắc NT cũng có rất nhiều tranh chấp điển hình bởi sự phức tạp của việc xác định cơ sở vi phạm nguyên tắc NT của chính phủ nước tiếp nhận đầu tư. Bài viết sẽ phân tích tranh chấp S.D.Myers, Inc. v Canada trong khuôn khổ của Hiệp định NAFTA, cùng với các tranh chấp khác để làm rõ phạm vi áp dụng của nguyên tắc NT, từ đó liên hệ với các tranh chấp đầu tư quốc tế tại Việt Nam.