Quan niệm về tình và lý trong văn hóa Việt Nam

Abstract

Vấn đề tình, lý không phải là chủ đề mới của văn hóa Việt Nam cả truyền thống và hiện đại. Việc quan niệm thế nào là tình và thế nào là lý trong văn hóa Việt Nam khi đặt hai khái niệm này ở các góc độ tiếp cận khác nhau, như hai phương thức tư duy, hai loại nhân sinh quan, khuôn mẫu và thói quen ứng xử sẽ góp phần làm bộc lộ những lớp trầm tích với nhiều gam màu tạo nên nét bản sắc riêng trong văn hóa của người Việt, đó là phương thức sống thiên về tình cảm và thường nhạy cảm khi giải quyết các vấn đề có liên quan tới tình cảm. Việc làm rõ nội hàm của quan niệm tình và lý, đặt quan hệ tình - lý trong những mối quan hệ, như giữa đạo đức và pháp luật, giữa pháp luật với hương ước, lệ làng, tập tục hay luật tục, v.v... sẽ gợi mở các hướng tiếp cận rộng khi nguyên cứu sâu hơn nhân tố văn hóa truyền thống.