Kiểm soát và cân bằng quyền lực trong hệ thống chính quyền địa phương Nhật Bản và những giá trị tham khảo cho Việt Nam

Abstract

Trải qua các cuộc cải cách hành chính, các chương trình thí điểm, cho đến nay, Việt Nam dường như vẫn đang loay hoay đi tìm một mô hình chính quyền địa phương phù hợp. Thực tế là, cách thức tổ chức và cơ chế kiểm soát quyền lực trong hệ thống chính quyền địa phương Việt Nam còn nhiêu điểm bất cập, làm suy giảm hiệu lực quản lí và ảnh hưởng đến việc thực hành dân chủ. Trong khi đó, Nhật Bản, quốc gia châu Á với cùng cấu trúc nhà nước đơn nhất và chia sẻ nhiều điểm chung với Việt Nam về văn hoá, chính trị-xã hội, đã thành công trong việc cải cách và thiết lập nên bộ máy chính quyền địa phương mạnh mẽ, hiệu quả; đặc biệt, cơ chế kiểm soát và cân bằng quyền lực giữa cơ quan đại diện và người đứng đầu hành chính địa phương chứa đựng những giá trị gợi mở cho Việt Nam. Bài viết phân tích cơ chế kiểm soát và cân bằng quyền lực trong hệ thống chính quyền địa phương Nhật Bản; so sánh với tổ chức chính quyền địa phương Việt Nam; đề xuất một số phương hướng cải cách chính quyền địa phương ở Việt Nam.