Mô hình nhân cách thiên sứ: Từ tư tưởng Cứu thế Nga đến văn họ

Abstract

Từ góc nhìn nhân học Kitô giáo, bài viết xác định hạt nhân quan niệm nhân cách là tư tưởng Cứu thế với sự tương tác và thống hợp các nhân tố tinh thần, tâm hồn và thể xác, dưới ảnh hưởng vượt trội của nhân tố tinh thần. Hiển thị của sự thống hợp đó là Chúa Ba Ngôi, mang nhân cách – chánh thể (personality-hypostasis), với những phẩm chất đức tin, lòng dũng cảm, sự tận tâm, hỉ xả. Tham chiếu các phiên bản của tư tưởng Cứu thế Nga và quan niệm triết học – tôn giáo của N.Berdyaev coi đặc trưng của tâm hồn Nga là Tính Nữ gắn với tâm trạng khải huyển, bài viết truy tìm và giải thích cơ chế thông diễn mô hình nhân cách – thánh thể trong văn học cổ điển Nga qua kiểu nhân vật – thiên sứ. Chính mô hình nhân cách – thánh thể góp phần định hình mô thức văn học cổ điển Nga, trong đó tinh thần ưu thắng so với vật chất, hiện thực mang tính chất mặc khải, nhân vật chính bị giải thiêng, nhân vật phụ cứu với tất cả, sứ mệnh cứu thế của bản nguyên nữ được nhấn mạnh.