Một số vướng mắc, sai sót thường gặp trong việc giải quyết các vụ án liên quan đến động vật hoang dã; động vật nguy cấp, quý, hiếm theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 và một số kiến nghị

Abstract

Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017 đã khắc phục nhiều điểm hạn chế của Bộ luật Hình sự năm 1999, tiêu biểu là mở rộng phạm vi những hành vi vi phạm bị hình sự hóa, gia tăng sự nghiêm khắc trong các khung hình phạt và quy định cụ thể các khung hình phạt khác nhau. Việc áp dụng các quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 đã khắc phục được tình trạng những hành vi xâm phạm đến các loài động vật được bảo vệ bị đưa về xử lý theo các tội rất chung, không có tính chất đặc thù (đó là tội buôn lậu hoặc tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán hàng cấm). Bộ luật Hình sự năm 2015 cũng mở rộng phạm vi chủ thể của tội phạm, không chỉ là các cá nhân có năng lực trách nhiệm hình sự mà còn bao gồm cả những pháp nhân thương mại phạm tội. Tuy nhiên, trên thực tế, việc áp dụng pháp luật cho thấy, còn nhiều điểm bất cập trong cả chính sách và việc thực thi pháp luật. Trong phạm vi bài viết này, tác giả chủ yếu đề cập đến những hành vi được xem là phạm tội “vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã” hoặc tội “vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” quy định tại các Điều 234 và 244 Bộ luật Hình sự năm 2015.