Thương vụ Lousiana và tuyên bố Jerusalem: Bàn về tính hợp hiến, hợp pháp và hợp ý trong các quyết định của Tổng thống Mỹ liên quan đến lãnh thổ nước ngoài

Abstract

Là một trong những nhà lập quốc vĩ đại nhất của nước Mỹ, Tống thống Jefferson để lại cho hậu thế nhiều di sản lịch sử vô giá. Đối với nước Mỹ, đó là Tuyên ngôn Độc lập Mỹ, luật của bang Virginia về tự do tôn giáo, và Thương vụ mua lại vùng đất Louisiana rộng lớn thuộc quyền lãnh thổ của Pháp vào năm 1803. Đến nay, với tư cách là một cường quốc của thế giới, nước Mỹ đã và đang can dự vào các quyết định liên quan đến lãnh thổ của một số nước. Ngày 6/12/2017, Tổng thống Donald Trump tuyên bố rất ngắn gọn: "Tôi quyết định đã đến thời điểm chính thức công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. "Quyết định của Tổng thống Trump, sau đây sẽ gọi là tuyên bố Jerusalem, "đã làm bùng lên ngọn lửa đối với một vấn đề tranh chấp nóng bỏng nhất", ở khu vực Trung Đông, nơi Mỹ không có chủ quyền lãnh thổ. Dựa trên hai sự kiện này, bài viết sẽ tập trung tìm hiểu bối cảnh lịch sử trước Thương vụ Louisiana, phân tích lý do Tổng thống Thomas Jefferson phải thỏa hiệp giữa tinh thần thượng tôn Hiến pháp và trách nhiệm phát triển lãnh thổ trên cơ sở tôn trọng quyền lãnh thổ nước ngoài. Đồng thời, bài viết phân tích bối cảnh dẫn đến tuyên bố Jerusalem của Tổng thống Donald Trump (trên thực tế là việc thực hiện Đạo luật Đại sứ quán Jerusalem năm 1995 của Quốc hội Mỹ nhưng đã bị trì hoãn thực hiện qua ba chính quyền Tổng thống Mỹ). Từ đó, đưa ra nhận định về tính hợp hiến, hợp pháp và hợp ý của các quyết định do Tổng thống Mỹ thực hiện có liên quan đến lãnh thổ và quyền lợi của những bên liên quan.