Quan niệm của Jeong Yak Yong về “tính” trong luận ngữ Cổ Kim Chú

Abstract

Quan điểm về tính (nhân tính) là tư tưởng nổi bật trong luận ngữ cổ kim chủ - tác phẩm kinh học đồ sộ nhất của Dasan Jeong Yak Yong. Theo Jeong Yak Yong, tính không phải là bản thể, không phải cái được cho sẵn và quyết định con người, mà là xu hướng ưa thích ghét bỏ của tâm. Tính vốn dĩ là xu hướng ưa thiện, ghét ác; nhưng, tính người chỉ thực sự được xác lập thông qua hoạt động của con người đó là nỗ lực hướng tới thiện thì sẽ trở nên thiện, tập nhiễm quen với ác thì sẽ trở nên ác. Con người phải chịu trách nhiệm với chính sự hình thành tính của mình. Đây là những khía cạnh cơ bản nhất của thuyết “tính thị hiếu” sẽ được xây dựng đầy đủ trong các tác phẩm tiếp theo của Jeong Yak Yong. Quan điểm “tính” như vậy mang tính thực tế và chịu ảnh hưởng của tư tưởng phương Tây cận đại, dù không rời bỏ gốc rễ Nho giáo.