Tìm thêm ngữ cảnh cho việc tân diễn truyện Kiều của Nguyễn Văn Vĩnh

Abstract

Thời kỳ thuộc địa là một khoảng thời gian đặc biệt cho việc diễn dịch tác phẩm văn chương, vì có sự chuyển đổi văn tự, văn hóa và thiết chế chính trị. Việc “tân diễn” Truyện Kiều - cả phiên âm sang chữ quốc ngữ và dịch sang tiếng Pháp - của Nguyễn Văn Vĩnh là một đại diện tiêu biểu cho tiến trình này. Bài viết trở lại với hoàn cảnh của hoạt động này bằng việc khảo sát các văn bản gốc, cung cấp và phân tích các tư liệu liên quan. Đặt lại các bản diễn dịch của Nguyễn Văn Vĩnh vào mạng giao kết trí thức bản địa đương thời, bài viết này cũng góp thêm một vài ý kiến về giá trị của chúng trong sinh hoạt văn hóa thời thuộc địa và trong lịch sử diễn giải Truyện Kiều.