Di cư và vai trò giới trong gia đình: Nghiên cứu trường hợp những phụ nữ ngoại tỉnh làm nghề giúp việc tại Hà Nội

Abstract

Sự gia tăng của các làn sóng di cư nội địa và quốc tế hiện nay đã và đang tạo ra những tác động sâu sắc tới mọi mặt của đời sống xã hội. Đối với những gia đình có người di cư, vấn đề này càng thể hiện rõ nét ở những biến đổi về chức năng, vai trò, cấu trúc và các mối quan hệ trong gia đình. Bằng phương pháp nghiên cứu định tính, phỏng vấn sâu 15 phụ nữ ngoại tỉnh làm nghề giúp việc tại Hà Nội, bài viết này tìm hiểu và phân tích vai trò giới trong gia đình di cư trên các lĩnh vực: ra quyết định di cư, trụ cột gia đình về tài chính, và phân công lao động gia đình. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng mặc dù di cư đã tạo nên những tiềm năng cho biến đổi theo chiều hướng tích cực của vai trò giới và quá trình bình đẳng giới trong các gia đình ở nông thôn Việt Nam, thì vẫn còn nhiều bất cập và gánh nặng cho những người phụ nữ trong cuộc. Mặc dù chủ động ra quyết định di cư, đóng vai trò trụ cột về tài chính, nhưng vai trò giới trong gia đình những phụ nữ này chưa thực sự thay đổi. Thậm chí, vai trò và trách nhiệm của họ đối với gia đình còn bị tăng gấp đôi trong những hoàn cảnh di cư. Các kết quả nghiên cứu đã góp thêm một bằng chứng cho những tranh luận về mối quan hệ giữa di cư và vai trò giới trong gia đình hiện nay.