Tính thiêng và tính thế tục của chiếc ghe Ngo trong văn hóa Khmer Nam Bộ

Abstract

Ghe Ngo là một biểu tượng đặc sắc trong văn hóa của cộng động người Khmer ở Nam Bộ nói riêng và trong văn hóa Việt Nam nói chung. Các giá trị văn hóa của Ghe Ngo được thể hiện qua ứng xử đặc biệt của cộng động người Khmer ở Nam Bộ trong các nghi lễ và hoạt động đua Ghe Ngo được tổ chức mỗi năm một lần, vào địp lễ hội Ook Om Bok. Ghe Ngo của người Khmer Nam Bộ có thể coi là một hiện tượng điển hình thể hiện sự biến đổi tính thiêng và tính thế tục gắn với sự thay đổi chức năng của biểu tượng này khi thay đổi bối cảnh không gian và thời gian. Xem xét sự vật, hiện tượng trong đời sống tôn giáo, tín ngưỡng tứ góc nhìn “thiêng và phàm” là một cách tiếp cận thừa nhận sự khác biệt trong quan niệm và ứng xử của con người đổi với tính thiêng và thế tục, căn cứ vào sự khác nhau của các yếu tố chức năng, không gian, thời gian, và trải nghiệm tôn giáo. Góc nhìn này sẽ góp phần mang lại cách nhìn khoan dung, hài hòa và ứng với tôn trọng đối với sự khác biệt văn hóa, đặc biệt là sự khác biệt trong niềm tin tôn giáo.