Cuộc chiến công hàm 2020: Khả năng xây dựng lập trường chung ASEAN về Biển Đông

Abstract

Trong 9 tháng đầu năm 2020, cục diện pháp lý ở Biển Đông có những chuyển biến mới tích cực, trong bối cảnh nhiều quốc gia trong và ngoài khu vực lưu hành công hàm tại Liên Hợp Quốc hoặc/và đưa ra các tuyên bố bày tỏ lập trường pháp lý về một số vấn đề trên Biển Đông. Đáng chú ý, ngoài việc phản đối các yêu sách vùng biển vượt quá quy định, các nước có xu hưởng đề cao Phán quyết của Tòa Trọng tài trong Vụ kiện Biển Đông và luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật biển 1982 (UNCLOS 1982). Điều này có thể thúc đẩy tạo nên một "mẫu số chung” trong lập trường pháp lý của nhiều quốc gia Đông Nam Á, phản ánh tinh thần của Phán quyết của Tòa Trọng tài ngày 12/7/2016 theo cách thức khác nhau. Đồng thời, nhiều tuyên bố/công hàm ngoại giao của một số quốc gia ngoài khu vực cũng thể hiện sự ủng hộ nhất định đối với Phán quyết của Tòa Trọng tài.