Sự lan tỏa năng suất từ doanh nghiệp FDI sang doanh nghiệp Việt Nam: Bằng chứng qua hoạt động xuất khẩu và khả năng hấp thụ

Abstract

Bài viết nghiên cứu tác động lan tỏa năng suất của khu vực FDI lên các doanh nghiệp sản xuất Việt Nam, sử dụng mô hình chọn mẫu Heckman cho dữ liệu doanh nghiệp giai đoạn 2011-2015, trên cơ sở xem xét tác động qua các kênh liên kết ngang, liên kết ngược, liên hết xuôi và vai trò khả năng hấp thụ thông qua hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp nội địa. Kết quả cho thấy, khu vực FDI trong cùng ngành (liên kết ngang) tác động gia tăng quyết định xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam nhưng có lan toả năng suất tác động âm đến doanh nghiệp có hoạt động xuất khẩu; ngược lại, khu vực FDI khác ngành làm giảm sự tham gia xuất khẩu nhưng có lan toả năng suất tác động dương đến doanh nghiệp có hoạt động xuất khẩu (liên kết xuôi và ngược). Ngoài ra, khả năng hấp thụ của doanh nghiệp địa phương giúp làm tăng độ hấp thụ năng suất khi bán đầu ra cho khu vực FDI theo liên kết ngược nhưng hạn chế lan tỏa năng suất từ các liên kết khác có khả năng do yếu tố cạnh tranh cao. Các tác động trên được tìm thấy cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, nhóm doanh nghiệp chủ đạo trong nền kinh tế Việt Nam.