Triết học duy lý và triết học lịch sử của Hêghen (Nhân Kỷ niệm 250 năm ngày sinh của Hêghen)

Abstract

Hệ thống triết học Hêghen là sản phẩm của một bộ óc vĩ đại, là kết quả tổng kết tất cả những thành quả của tư tưởng siêu hình học trước ông. Sau Arixtốt vĩ đại, chỉ có Hêghen cùng với bộ óc bách khoa thư mới đặt ra nhiệm vụ đồ sộ là quy giản tất cả những sự kiện của cuộc sống về một bản nguyên chung. Triết học Hêghen là bách khoa thư tất cả các khoa học, là hệ thống cân đối có chỗ dành cho toàn bộ tổng thế tri thức của nhân loại. Hệ thống của ông không phải tổng hợp tri thức, mà là tổng hợp cuộc sống nói chung. Triết học Hêghen, xét đến cùng, là sự phản tư triết học đối với thời đại lịch sử văn hóa đương thời với ông, thời đại khải hoàn của khoa học và kỹ thuật. Vì vậy, triết học Hêghen có ảnh hưởng đến đa số các trào lưu triết học sau ông và cũng vì vậy mà sự chú giải triết học Hêghen là rất đa dạng và mâu thuẫn.