Phức hợp thiện ác và lựa chọn luân lí trong truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp

Abstract

Trong mối quan hệ giữa người và người, Khổng Tử đề cao quy tắc “kỉ sở bất dục vật thi ư nhân” (điều gì mình không muốn thì đừng làm cho người khác). Thực hiện được quy tắc cơ bản này sẽ đạt đến đức nhân theo quan điểm của Khổng Tử. Ông giải thích chữ “nhân” mỗi lần mỗi khác, nhưng xét đến cùng thì là quan hệ đối đãi giữa người và người phù hợp với đạo trời. Đạo trời biểu thị nhân cách, ý chí, tình cảm của Trời, là cái gốc của nhân đạo. Luật trời là mệnh lệnh đạo đức tuyệt đối trong tư tưởng Khổng Tử. Tư tưởng này được thể hiện sâu sắc trong Tiệc xòe vui nhất, Giọt máu, bàng bạc trong Những người thợ xẻ và những truyện khác của Nguyễn Huy Thiệp.