Q Bar và những "Hot boy nổi loạn" Biểu hành giới ở người thiểu số tính dục trong bối cảnh Việt Nam đương đại

Abstract

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, dưới các áp chế xã hội được kiến tạo bởi sự bá quyền dị tính, những người thiểu số tính dục đã bị ngoài lề hóa, trở nên vô hình, hoang mang về diện mạo và bản ngã của mình (Chrobot và cộng sự 2001, Valentine 1993, Cox và Gallois 1996, Berstein 1997,...) Họ luôn bị chao đảo, chông chênh ("precarity" - Butler 2009) giữa hai lực đông hóa và dị hóa, giữa các loại bản sắc/căn tính tương khắc nhau. Để dung hòa hai đôi lực và khắc phục tình trạng chông chềnh ấy, những người thiểu số tính dục đã thực hiện các chiến lược quản trị bản sắc, trong đó nổi lên sự thương thảo, đàm phán giữa hai loại căn tính: dị tính và phi dị tính (Griffin 1991, Hammack và Cohler 2011,...). Sự thương thảo, đàm phán đó có thể được nhìn thấy qua quá trình "chuyến vị” căn tính phi dị tính vào trong các tác phẩm văn học nghệ thuật (Russo 1987, Nguyễn Quốc Vinh 2011,...), vào những thực hành/trình diễn lễ nghi tôn giáo (Norton 2004, Reddy 2005,...) hoặc thông qua các hoạt động trên không gian mạng (Internet) (Harper và cộng sự 2009, Gudelunas 2012,...). Lấy cảm hứng từ lý thuyết biểu hành giới (gender performativity) của Judith Butler và lý thuyết không gian của Michel de Certeau, nghiên cứu này chỉ ra một chiến lược quản trị căn tính qua việc sử dụng không gian (một quán bar đồng tính) để biểu hành căn tính ở những người thiểu số tính dục trong bối cảnh xã hội Việt Nam đương đại.