Vấn đề đạo đức trong tư tưởng Nguyễn Bỉnh Khiêm và Nguyễn Dữ

Abstract

Nguyễn Bỉnh Khiêm và Nguyễn Dữ là hai nhà nho tiêu biểu của Việt Nam thế kỷ XVI. Đó là giai đoạn chế độ phong kiến đang đi vào suy thoái, hệ tư tưởng Nho giáo rơi vào khủng hoảng; đời sống nhân dân lao động vô cùng khổ cực. Tại thời điểm này, vấn đề đạo đức cũng trở nên cấp bách, bởi một xã hội Nho giáo vốn được duy trì bằng hệ thống chuẩn tắc luân thường đạo lý đã bị “đồng tìền” chi phối, giá trị nhân nghĩa vốn là cơ sở tồn tại của quan hệ giữa con người với con người đã bị thay thế bởi khung tham chiếu vật chất. Đứng trước bối cảnh biến động của thang giá trị đạo đức và sự rạn vỡ của các mối quan hệ rường cột trong xã hội, với tư cách những trí thức Nho học, Nguyễn Bỉnh Khiêm và Nguyễn Dữ không thể không trăn trở về vấn đề đạo đức đương thời...