Vai trò của nhà nước trong quá trình thị trường hóa chi trả dịch vụ môi trường ở Việt Nam

Abstract

Một vấn đề dặt ra trong quá trình thực hiện chi trả dịch vụ môi trường ở các quốc gia là nên coi chi trả dịch vụ môi trường là một hàng hóa công do Chính phủ cung cấp hay nên coi nó như các hàng hóa thông thường khác, nghĩa là người mua, người bán giao dịch với nhau trên thị trường theo nguyên tắc thị trường? Chi trả dịch vụ môi trường về bản chất dựa trên nguyên tắc người hưởng lợi phải trả tiền. Do vậy, việc coi chi trả dịch vụ môi trường như một loại hàng hóa thông thường là cần thiết. Nghĩa là cần phải có thị trường cũng như các yếu tố của thị trường cho loại hàng hóa này. Điều này cần thiết phải có “bàn tay hữu hình” của Nhà nước. Tuy nhiên, đây là loại hàng hóa đặc biệt (bởi nó vừa do thiên nhiên, vừa do con người cung cấp, người hưởng lợi là tất cả mọi người dân, kể cả khi người hưởng lợi không trả tiền hoặc không trả đủ tiền thì họ vẫn được hưởng những gì mà tự nhiên mang lại, điều này dẫn đến việc tiêu dùng miễn phí loại hàng hóa đặc biệt này) nên Nhà nước có một vai trò đặc biệt hơn trong việc tạo lập và phát triển thị trường chi trả dịch vụ môi trường nhằm đảm bảo tính đúng, tính đủ các chi phí mà người sử dụng dịch vụ môi trường cần phải chi trả.