Tách chiết tinh dầu lá Tràm, lá Chanh, lá Cam và khảo sát độc tính một số loại tinh dầu trên mô hình kiến lửa đỏ

Abstract

Tách chiết tinh dầu từ lá Tràm (Melaleuca leucadendra L.), lá Chanh (Citrus aurantifolia), lá Cam (Citrus nobilis Lour), bằng phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi nước thu được lượng tinh dầu tối ưu ở tỉ lệ 1:3 với thời gian lưu tối ưu là 120 phút. Qua quá trình phân tích thành phần hóa học bằng phương pháp sắc kí khí ghép khối phổ GC-MS thu được thành phần hóa học chính của tinh dầu bao gồm: Thành phần chính của tinh dầu Tràm lá dài là Methyleugenol chiếm 94,97%, của tinh dầu Chanh ta là D-Limonene chiếm 35,82%, của tinh dầu Cam sành là β-Phellandrene chiếm 21,57%. Thành phần hóa học chung của 3 loại tinh dầu trên là γ-Terpinene (0,07% - 1,13%) và 3-Carene (0,1%-2,26%). Kết quả đánh giá sơ bộ độc tính của một số tinh dầu như Tràm lá dài (Melaleuca leucadendra L.), Chanh ta (Citrus aurantifolia), Cam sành (Citrus nobilis Lour), Quýt đường (Citrus reticulata), Chanh núm (Citrus limonia), Cam mật (Citrus sinensis), Bưởi da xanh (Citrus maxima (Burm.) Merr.), Bạch đàn lá liễu (Eucalyptus Exserta F.v Muell) trên mô hình kiến lửa đỏ: - Tinh dầu Cam sành gần như không có độc tính sinh học nhưng có mùi hương dịu nhẹ tạo cảm giác thoải mái, không có khả năng xua đuổi kiến. - Tinh dầu Bưởi da xanh và Chanh núm có độc tính sinh học trung bình mùi hương dễ chịu, có khả năng xua đuổi kiến. - Tinh dầu Chanh ta, Tràm lá dài và Bạch đàn có độc tính sinh học khá cao mùi hương nhẹ nhàng, có khả năng xua đuổi kiến. - Tinh dầu Quýt đường và Cam mật có độc tính sinh học rất mạnh mùi hương dễ gây sốc, có khả năng thu hút và tiêu diệt kiến. Nhìn chung 8 loại tinh dầu này đều không gây hại cho sức khỏe, an toàn đối với người sử dụng và thân thiện với môi trường. Từ khóa: Tràm lá dài, Chanh ta, Cam sành, Bạch đàn lá liễu, Bưởi da xanh, Cam mật, Quýt đường, Chanh núm, Melaleuca leucadendra L., Citrus aurantifolia, Citrus nobilis Lour, Citrus reticulata, Citrus limonia, Citrus sinensis, Citrus maxima (Burm.) Merr., Eucalyptus Exserta F.v Muell, Solenopsis invicta, GC-MS.