Sự hiện diện thương mại của Anh tại Đàng Ngoài nửa cuối thế kỷ XVII trong so sánh với Hà Lan và Trung Quốc

Abstract

Thế kỷ XVII chứng kiến sự "trỗi dậy" của nền thương mại Đàng Ngoài và sự tiếp xúc sâu rộng với không chỉ thương nhân trong khu vực mà cả châu Âu. Hoạt động của người Anh tại Đàng Ngoài trong vòng 25 năm (1672-1697) đã nhận được sự quan tâm của nhiều học giả Việt Nam gần đây nhưng vẫn chưa có được những nghiên cứu cụ thể dựa trên các tư liệu của chính công ty Đông Ấn của Anh (EIC). Bằng các số liệu cụ thể, bài viết so sánh hoạt động thương mại của người Anh tại Đàng Ngoài giai đoạn này với hoạt động của người Hà Lan, Trung Quốc trên hai thông số cụ thể về số tàu buôn và vốn đầu tư. Từ đó, nghiên cứu làm sáng tỏ vai trò của thị trường Đàng Ngoài trong chiến lược của Anh tại Đông Á; sức cạnh tranh và tầm ảnh hưởng của EIC so với các đối thủ tại Đàng Ngoài và Đông Á.