Quyền sao chép của người học: nhìn từ góc độ quyền sử dụng hợp lý

Abstract

Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 trao quyền sao chép mà không phải xin phép, trả thù lao cho tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả để phục vụ mục đích nghiên cứu, giảng dạy của cá nhân (theo Điểm a, Khoản 1, Điều 25). Hiện điều khoản này được giải thích và áp dụng theo hướng quyền sao chép nêu trên chỉ được áp dụng đối với giáo viên, giảng viên, nhà nghiên cứu để thực hiện các hoạt động nghiên cứu, giảng dạy, không áp dụng đối với học sinh, sinh viên, do học tập không thuộc phạm vi “nghiên cứu, giảng dạy”. Bài viết dựa trên cơ sở lý thuyết về quyền tác giả, đặc biệt là quyền sử dụng hợp lý (fair use) để đề xuất quyền sao chép đã đề cập nên được trao cho người học để mờ rộng tiếp cận với tri thức khoa học, nâng cao hiệu quả đào tạo, từ đó thúc đẩy sáng tạo từ phía các chủ thể này đối với kho tàng tri thức của xã hội. Tuy nhiên, các biện pháp kiểm soát vẫn phải được đặt ra để tránh tổn hại đến lợi ích của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả.