Yếu tố nhân khẩu liên quan đến quy mô hộ gia đình ở Việt Nam

Abstract

Sử dụng số liệu từ 3 cuộc tổng Điều tra dân số gần đây và Điều tra Nhân khẩu học giữa kỳ năm 2014 cùng phương pháp phân tách thành phần, bài viết phân tích, tìm hiểu xu hướng biến đổi quy mô hộ gia đình ở Việt Nam giai đoạn 1989-2014 trong mối liên hệ với một số yếu tố nhân khẩu chủ yếu như tình trạng hôn nhân, gia đình hạt nhân và cơ cấu tuổi dân số. Kết quả cho thấy, quy mô hộ trung bình giảm trong mấy thập kỷ qua chủ yếu là do suy giảm mức sinh dẫn đến tỷ trọng dân số dưới 15 tuổi đã giảm mạng. Sự gia tăng của tỷ lệ kết hôn trong suốt giai đoạn 1989-2014 cũng góp phần nhất định vào việc suy giảm quy mô hộ trung bình. Ngoài giai đoạn từ 1999 đến 2009, quá trình hạt nhân hóa gia đình gần như không có tác động rõ rệt đến giảm quy mô hộ trung bình. Bên cạnh đó, biến đổi về tỷ lệ ly hôn/ly thân/góa không là yếu tố ảnh hưởng đáng kể đến việc suy giảm quy mô hộ gia đình trong mấy thập kỷ qua ở Việt Nam.