Chức năng dụng học của phần tự điều chỉnh lời thoại trong phim truyền hình

Abstract

Tự điều chỉnh lời thoại là cần thiết để giúp cho người nói thể hiện rõ hơn những vấn đề mình đang nói với người nghe. Đồng thời, việc người nói tự điều chỉnh lời thoại cũng giúp cuộc nói chuyện được duy trì và hội thoại trôi chảy, hiệu quả hơn. Tuy nhiên, có lúc người nói tự điều chỉnh lời thoại với nhiều mục đích khác chứ không chỉ để sửa lỗi. Bài viết nghiên cứu các chức năng ngữ dụng học của việc tự điều chỉnh lời thoại nhằm giúp người Việt học tiếng Anh cũng như những người nói tiếng Anh học tiếng Việt nắm được và đoán được các dụng ý của người nói khi họ tự điều chỉnh lời thoại để có thể đạt được hiệu quả cao trong giao tiếp. Nghiên cứu được dựa vào lý thuyết về tự điều chỉnh lời thoại của Schegloff và cộng sự (1977), lý thuyết ngữ dụng học của hành vi tại lời cùng với dữ liệu rút ra từ 500 đoạn hội thoại trong phim truyền hình Việt Nam; 500 đoạn hội thoại trong phim truyền hình nói tiếng Anh phát hành từ năm 1995 đến 2017 bởi vì việc nghe lời thoại trong phim cùng với việc thấy được các thái độ, cử chỉ của nhân vật phản ánh được thực tế giao tiếp hằng ngày của con người.