Phát triển thị trường điện cạnh tranh ở Việt Nam thực trạng và một số giải pháp

Abstract

Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước, Đảng và Nhà nước dành sự quan tâm đặc biệt đến lĩnh vực phát triển ngành năng lượng nước nhà. Theo chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2050 của Chính phủ, mục tiêu dài hạn của ngành năng lượng là phải bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, góp phần bảo đảm giữ vững an ninh, quốc phòng và phát triển nền kinh tế độc lập, tự chủ của đất nước, cung cấp đầy đủ năng lượng với chất lượng cao cho phát triển kinh tế - xã hội; khai thác và sử dụng hợp lý, có hiệu quả nguồn tài nguyên năng lượng trong nước; đa dạng hóa phương thức đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực năng lượng, hình thành và phát triển thị trường năng lượng cạnh tranh lành mạnh; phát triển nhanh, hiệu quả và bền vững ngành năng lượng đi đôi với bảo vệ môi trường. Như vậy, với phương châm “năng lượng phải đi trước một bước”, ngành năng lượng phải đảm bảo cung cấp đầy đủ yêu cầu về điện, than, các loại hình nhiên liệu khác, làm tiền để vững chắc cho công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa của cả nước. Đối với ngành điện lực, bên cạnh mục tiêu đảm bảo an ninh cung cấp điện, cung cấp đủ điện cho các hoạt động kinh tế - chính trị - xã hội với chất lượng tốt, an toàn, tin cậy, ngành điện Việt Nam cũng hướng đến việc thúc đẩy phát triển thị trường điện lực cạnh tranh. Thị trường phát điện cạnh tranh (VCGM) vận hành theo mô hình thị trường điện tập trung, chào giá theo chi phí để tăng tính công khai minh bạch trong lĩnh vực phát điện, tạo cơ chế thu hút đầu tư vào nguồn điện. Tuy nhiên, để đạt những cấp độ phát triển tiếp theo là thị trường buôn bán cạnh tranh và tiến tới thị trường bán lẻ cạnh tranh, Việt Nam cần có lộ trình phát triển từng bước. Bài viết sẽ làm rõ những hạn chế của thị trường phát điện cạnh tranh ở Việt Nam hiện nay, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện và phát triển thị trường điện trong thời gian tới.