Từ văn đến phim đôi điều về ngôn ngữ chuyển thể

Abstract

Tác phẩm điện ảnh (phim truyện) được chuyển thể từ tác phẩm văn học (tiểu thuyết, truyện ngắn, hồi ký...) nổi tiếng, từ lâu đã chiếm chổ bề thế trên màn hình đủ loại lớn nhỏ, từ Tây sang Đông. Văn học - như hiểu biết rộng rãi - vừa là yếu tố nền tảng, vừa là nguyên lý cấu thành tác phẩm điện ảnh. Do vậy, một cách bản chất, giữa văn học với nghệ thuật điện ảnh tồn tại mối gắn kết xuyên suốt, nhuần nhuyễn. Tác phẩm văn học và tác phẩm điện ảnh vì thế cũng hết sức gần gủi, tương đồng trong nghệ thuật xây dựng chủ đề, cấu trúc cốt truyện, tạo dựng xung đột, hình thành nhân vật; chúng cũng đồng dạng trong xây dựng hình tượng tác phẩm, cho dù giữa hai loại hình văn và phim có sự khác biệt cơ bản về ngôn ngữ cũng như phương thức thế hiện.