Bàn thêm về đoạn kết của Truyện kiều

Abstract

Đã có nhiếu người bàn về đoạn kết Truyện Kiều. Có ý kiến cho rằng Kim và Kiều tái hợp đoàn viên trong cái tình “cầm kì", chỉ làm bạn không chăn gối, Khi chén rượu khi cuộc cờ/ Khi xem hoa nở khi chờ trăng lên, là một cái kết gượng gạo. Nhà thơ Xuân Diệu cũng tán thành là gượng gạo, song ông lại cho rằng chính cái kết ấy, với những lời Kiều kể lại thân thế chìm nổi ô uế của mình, có giá trị tố cáo xã hội sâu sắc, và ông gọi đây là “bản cáo trạng cuối cùng", do nạn nhân tự nói ra. Có vẻ nhận định của Xuân Diệu một thời được độc giả tán thưởng.