Nghiên cứu đặc điểm hình thái và cấu trúc mô học của tuyến trứng cá Thòi lòi chấm cam Periophthalmus chrysospilos (Bleeker, 1853) phân bố ở một số tỉnh ven biển Đồng bằng sông Cửu Long

Abstract

Nghiên cứu này đã cung cấp các đặc điểm hình thái, cấu trúc tuyến trứng và các đặc điểm sinh học sinh sản của cá thòi lòi chấm cam Periophthalmus chrysospilos tại bốn địa điểm Duyên Hải, Trà Vinh; Trần Đề, Sóc Trăng; Đông Hải, Bạc Liêu và Đầm Dơi, Cà Mau. Tất cả có 508 cá thể được thu bằng tay mỗi tháng một lần trong suốt 12 tháng, từ 04/2020 đến 03/2021. Hình thái tuyến trứng của loài cá này có sự thay đổi từ màu trắng ở giai đoạn I đến màu vàng sẫm ở giai đoạn V. Kích thước tuyến trứng cũng tăng trưởng mạnh qua các giai đoạn. Cấu trúc mô học ở mỗi giai đoạn của tuyến trứng đều tồn tại nhiều loại tế bào trứng khác nhau. Thông qua cấu trúc mô học thấy được đây là loài cá đẻ nhiều lần trong năm do ở giai đoạn IV của tuyến trứng quan sát thấy các thời kì phát triển khác nhau của tế bào trứng. Nghiên cứu còn dựa vào tần số xuất hiện của tuyến trứng và hệ số thành thục sinh dục (GSI) xác định được loài cá này có mùa sinh sản tập trung nhiều vào mùa mưa. Sức sinh sản tuyệt đối của cá thòi lòi chấm cam Periophthalmus chrysospilos được xác định dao động trong khoảng 2.614 đến 23.465 trứng/cá cái và sức sinh sản tương đối dao động trong khoảng 668 đến 2.128 trứng/g cá cái. Mối quan hệ hồi quy của sức sinh sản với chiều dài và khối lượng cá có độ chặt chẽ cao (r2>0,6 cho mọi trường hợp). Kích thước trứng của loài cá này khá lớn với đường kính trung bình dao động từ 0,52 đến 0,60 mm ở bốn điểm nghiên cứu. Kết quả này đã góp phần cung cấp cơ sở dữ liệu của loài cá thòi lòi chấm cam Periophthalmus chrysospilos ở khu vực nghiên cứu nhằm có kế hoạch nuôi sinh sản nhân tạo và cung cấp thêm một loài cá làm cảnh mới trong tương lai.