Đổi mới tổ chức tòa án nhân dân bảo đảm nguyên tắc thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật

Abstract

Trong bài viết: “Đổi mới tổ chức tòa án nhân dân bảo đảm nguyên tắc thẩm phán, hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật”, tác giả Trần Văn Độ - nguyên Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, nguyên Chánh án Tòa án quân sự Trung ương cho rằng: Theo quy định của Điều 102 Hiến pháp năm 2013, Tòa án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp. Theo quy định này của Hiến pháp thì nội dung quyền tư pháp là quyền phán quyết về các vi phạm pháp luật, giải quyết các tranh chấp, phán quyết một số vấn đề về quyền nhân thân phi tài sản; thực hiện kiểm soát các cơ quan nhà nước khác trong thực hiện các quyền lập pháp, quyền hành pháp; phương thức thực hiện quyền tư pháp là xét xử. Các Tòa án nhân dân xử lý vi phạm pháp luật, giải quyết các tranh chấp, phán quyết về quyền nhân thân của con người, thực hiện kiểm soát các cơ quan khác trong thực hiện quyền lập pháp, hành pháp bằng hình thức duy nhất là xét xử thông qua thủ tục tư pháp chặt chẽ, dân chủ, minh bạch, công khai; bảo đảm cho các bên tham gia tố tụng thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ tố tụng của mình, Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật là nguyên tắc Hiến định. Tuy nhiên, để nguyên tắc đó được thực hiện trên thực tế thì cần có hệ thống các điều kiện bảo đảm khác nhau như: nhận thức xã hội về nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; việc phân công và kiểm soát thực hiện quyền lực Nhà nước; giải quyết mối quan hệ giữa cơ quan lập pháp, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, cơ quan hành pháp, hệ thống cơ quan hành chính Nhà nước và cơ quan tư pháp; tổ chức hệ thống tư pháp, nhất là hệ thống Tòa án nhân dân; địa vị, chế độ, chính sách của các chủ thể (Thẩm phán, Hội thẩm) thực hiện quyền tư pháp; năng lực độc lập của Thẩm phán, Hội thẩm và sự lãnh đạo của Đảng đối với Tòa án các cấp...