Mối quan hệ giữa di cư, tôn giáo và bản sắc: Trường hợp người Việt (Kinh) theo Phật giáo ở Lào

Abstract

Trên phạm vi toàn cầu, người dân di cư để thỏa mãn các nhu cầu của bản thân và cải thiện điều kiện chăm sóc gia đình. Dù là tự nguyên hay bắt buộc, di cư cũng là một quá trình điều chỉnh hành vi văn hóa của con người nhằm phù hợp tới hoàn cảnh xã hội tại nơi nhập cư. Tôn giáo là một bộ phận quan trọng cấu thành văn hóa, bản sắc của một tộc người, hoặc một cộng đồng. Bài viết thảo luận về sự thích ứng, tiếp nối và thay đổi thực hành Phật giáo tác động đến chuyển đối bản sắc cúa những người nhập cư Việt Nam vào Lào. Hai lập luận quan trọng đã được đưa ra. Lập luận thứ nhất cho rằng thích ứng là một quá trình hai chiều, tức là nó liên quan đến tương tác giữa bản sắc của người nhập cư và văn hóa xã hội nơi đến. Thứ hai, quá trình thích ứng có thể dẫn đến sự đồng hóa bản sắc của người di cư vào văn hóa xã hội nơi đến. Bài viết cho rằng hai lập luận trên đều có thể xảy ra trong trường hợp người Việt theo Phật giáo ở Lào nhưng với mức độ khác nhau và ở từng đối tượng cụ thể.