Sự hình thành của Xã hội học và ảnh hưởng của các quan điểm khoa học luận hiện đại

Abstract

Bài viết lược lại quả trình hình thành và phát triển của bộ môn xã hội học thông qua các quan điểm hay các mô hình tư duy lý thuyết chính của nó. A. Comite là người đầu tiên xây dựng những nền tảng khoa học luận cho sự hình thành bộ môn khoa học xã hội học trong hệ thống triết học thực chứng của ông. E. Durkheim đã phát triển mô hình tư duy thực chứng của A. Comte để đưa xã hội học thành một bộ môn khoa học thực sự với đối tượng là các sự kiện xã hội hay các thực tiễn xã hội được quan sát. Tuy nhiên, quan điểm thực chứng ở Durkheim cũng có một hạn chế căn bản là coi thực tại xã hội như là thực tại vật chất, nên chỉ nghiên cứu quan hệ bên ngoài giữa các sự kiện xã hội và không chú ý đến các quan hệ bên trong của các sự kiện này vốn gắn với những trạng thái ý thức của mỗi cá nhân con người. Điều này dẫn đến sự tách rời hay mâu thuẫn giữa tư duy cảm tính và tư duy lý tính hay giữa nhận thức thông thường và nhận thức khoa học.