Thẩm quyền, hoạt động của Tòa án tối cao Hoa Kỳ và khuyến nghị cho Việt Nam

Abstract

Thẩm quyền giải thích có vai trò quan trọng, làm tăng tính độc lập và sự tác động của Tòa án tối cao đối với ngữ nghĩa, nội dung, giá trị, mức độ, hiệu quả của mọi quy định trong Hiến pháp và những đạo luật liên bang, khi mà chính các cơ quan lập pháp liên bang (đứng đầu bởi Quốc hội - thiết chế đã soạn thảo, thông qua Hiến pháp và những đạo luật) và các cơ quan hành pháp liên bang (đứng đầu bởi Tổng thống - thiết chế đã công bố, ban hành, thực thi Hiến pháp và những đạo luật đó) đều không được trang bị thẩm quyền giải thích này. Các Tòa án liên bang dưới Tòa án tối cao và tất cả Tòa án cấp bang, địa phương cũng có quyền giải thích Hiến pháp và luật liên bang, nhưng nếu vì thế mà vẫn xảy ra tranh cãi, thắc mắc, khiếu kiện… thì lời giải thích và quyết định của Tòa án tối cao sẽ là phán quyết cuối cùng về điều khoản cần giải thích thỏa đáng. Như vậy, Tòa án tối cao có thể giải thích ý nghĩa Hiến pháp và các đạo luật của Quốc hội theo ý mình và ảnh hưởng đến việc làm thế nào để những văn bản này được thông qua, ban hành. Hơn nữa, thực tế cho thấy, Tòa án tối cao thường ủng hộ mạnh mẽ chủ trương một liên bang mạnh và thống nhất, với hành vi tiêu biểu là giải thích Hiến pháp và luật liên bang Hoa Kỳ theo hướng có lợi cho liên bang hơn cho các bang, các địa phương. Với việc phân tích về thẩm quyền của Tòa án Tối cao liên bang Hoa Kỳ và hoạt động của Tòa án Tối cao liên bang Hoa Ky, tác giả đưa ra một số khuyến nghị cho Việt Nam.