Mối liên hệ ký hiệu học - Folklore học và vấn đề vận dụng vào các nghiên cứu văn học dân gian

Abstract

Trong bối cảnh đương đại, phương pháp tiếp cận kí hiệu học văn hóa đang được áp dụng phổ biến trong nhiều ngành khoa học xã hội - nhân văn, đặc biệt với Folklore học. Bài báo tổng thuật về mối liên hệ kí hiệu học và Folklore học qua một công trình nghiên cứu tiêu biểu của Folklore học thế giới cuổi thế kỷ XX như một cách xác định vai trò và cách thức tiếp cận kí hiệu học trong nghiên cứu văn học từ góc nhìn văn hóa, nhấn mạnh các khuynh hướng của phương pháp tiếp cận này trong mối quan hệ với văn hóa dân gian. Từ đó định hướng về triển vọng rất khả quan của hướng tiếp cận từ kí hiệu học đến vấn đề vận dụng nghiên cứu văn học dân gian các dân tộc Việt Nam trong bối cảnh hội nhập khu vực. Phần vận dụng là một minh chứng cụ thể làm rõ vấn đề : Nghiên cứu tác phẩm văn học dân gian từ góc độ kí hiệu học sẽ nhận ra được các thành tố kiến tạo nên nó là sự tổng hòa các hệ thống kí hiệu - sáng tạo văn hóa trong quá trình hình thành có tính lịch sử các mô hình cấu trúc đặc trưng thể loại, các motif, các biểu tượng... vốn đã tồn tại là những đơn vị cấu trúc phổ quát ẩn sâu trong truyền thống văn hóa thẩm mỹ, là những đại lượng bất biến, lặp đi lặp lại tạo thành bộ công thức Folklore – những thực thể hình thức ý tưởng mang nghĩa.