Đứt gãy văn hóa và lối mòn tư duy thiết kế

Abstract

Hồ Gươm là không gian thiêng liêng của người Hà Nội, với mật độ đậm đặc các di tích lịch sử quanh hồ. Tháp Bút - Đài Nghiên gắn bó với Thần Siêu (danh nho Nguyễn Văn Siêu, 1799-1872) là một điêu khắc biểu tượng (symbolic sculpture) xuất sắc trong lịch sử nghệ thuật Việt Nam thời Cận đại. Cùng với Khuê Văn Các, Bút Tháp - Đài Nghiên là hai công trình nghệ thuật có tính đại diện nhất cho văn hóa của Thủ Đô Hà Nội. Nếu phải so sánh với Tháp Rùa thì rõ ràng Tháp Bút - Đài Nghiên vượt trội hơn về giá trị lịch sử và giá trị nghệ thuật nhưng Tháp Bút gần như vắng bóng trong những thiết kế biểu tượng liên quan tới Hà Nội. Trong bài viết này, chúng tôi thông qua hiện tượng lãng quên Tháp Bút ở Hồ Gươm để bàn luận về sự đứt gãy văn hóa ở Việt Nam hiện nay.