Tác động của xu hướng gia tăng cạnh tranh chiến lược Mỹ - Trung đến Đông Nam Á những năm gần đây

Abstract

Kể từ năm 2017, quan hệ Mỹ - Trung đã bước vào giai đoạn cạnh tranh chiến lược toàn diện và quyết liệt có tác động sâu sắc đến toàn bộ cục diện chính trị, an ninh thế giới, trong đó có khu vực Đông Nam Á. Về cơ bản, cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ và Trung Quốc ở khu vực châu Á nói chung và Đông Nam Á nói riêng là cuộc đua về hiện thực hoá việc thiết lập những tầm nhìn hai bên muốn hướng tới. Đó là khu vực tự do, rộng mở, giải quyết các tranh chấp bằng phương pháp hoà bình, thương mại tự do và công bằng, tuân thủ luật pháp quốc tế như mong muốn của Mỹ, hay một khu vực khép kín và phi tự do hơn trong tương lai với những yếu tố cốt lõi có thể làm suy giảm các lợi ích quan trọng của Mỹ ở khu vực - như những gì Trung Quốc đang theo đuổi? Cạnh tranh chiến lược Mỹ - Trung đã và đang tạo ra không ít thách thức mới về an ninh và phát triển của ASEAN, làm tăng tính nhạy cảm trong tranh chấp biển đảo và chạy đua vũ trang tại khu vực này. Trước những diễn biến gay gắt của cuộc cạnh tranh giữa hai cường quốc, các nước Đông Nam Á cần chủ động ứng phó với những biến động trong quan hệ quốc tế để duy trì sự ổn định, hạn chế tối đa áp lực từ cuộc cạnh tranh, đồng thời tận dụng thời cơ để phát triển kinh tế. Mỗi thành viên ASEAN cần nỗ lực bảo vệ nền kinh tế, tiếp tục duy trì chính sách cân bằng trong quan hệ với các nước lớn và giữ gìn sự đoàn kết, hợp lực giữa các nước trong khu vục.