SO SÁNH HIỆU QUẢ KINH TẾ MÔ HÌNH NUÔI TÔM THẺ CHÂN TRẮNG THÂM CANH THEO HƯỚNG AN TOÀN VÀ MÔ HÌNH TRUYỀN THỐNG TẠI KHU VỰC ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG

Abstract

Hiện nay, ở khu vực ĐBSCL nuôi tôm thẻ chân trắng khá rộng rãi. Những nông hộ nuôi tôm thẻ chân trắng bằng mô hình truyền thống hay áp dụng các mô hình an toàn rất nhiều trải dài từ các tỉnh đặc biệt là tỉnh: Bạc Liêu, Sóc Trăng và Cà Mau. Vấn đề đất bị nhiễm mặn, ảnh hưởng đến năng suất tôm bị giảm đi, tôm cũng bệnh và chết thường xuyên, hoặc do những nông hộ còn sử dụng những biện pháp cũ không cải tiến, cũng như áp dụng những mô hình quá hiện đại chi phí đầu tư quá lớn mà không mang lại hiệu quả. Từ những điều này làm cho hiệu quả kinh tế của mô hình bị suy giảm. Từ đó, đề tài “So sánh hiệu quả kinh tế mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh theo hướng an toàn và mô hình truyền thống tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.” được thực hiện nhằm: 1) Phân tích thực trạng nuôi tôm thẻ thâm canh theo hướng an toàn và truyền thống. 2) So sánh hiệu quả kinh tế và các yếu tố ảnh hưởng tới hiệu quả kinh tế của mô hình an toàn và truyền thống trên địa bàn nghiên cứu. 3) Phân tích những nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của hai mô hình. 4) Đề xuất giải pháp để nâng cao hiệu quả kinh tế trong hoạt động sản xuất, đồng thời cải thiện thu nhập và nâng cao chất lượng cuộc sống cho nông hộ nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Nghiên cứu tiến hành phỏng vấn 164 nông hộ nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh ở khu vực ĐBSCL bằng phương pháp chọn mẫu thuận tiện với 124 mẫu nuôi theo mô hình truyền thống và 40 mẫu hộ nuôi theo hướng an toàn cụ thể ở các tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau và Sóc Trăng. Số liệu được phân tích bằng phương pháp thống kê mô tả, đề tài còn sử dụng phương pháp DEA để ước lượng hiệu quả kinh tế của mô hình nuôi tôm thẻ thâm canh, bên cạnh đó còn sử dụng phương pháp ước lượng hồi quy tương quan để ước lượng mức ảnh hưởng của các yếu tố đến hiệu quả kinh tế của mô hình sản xuất của nông hộ tại khu vực ĐBSCL. Kết hợp với phân tích SWOT từ đó đưa ra giải pháp phát triển mô hình theo hướng bền vững. Kết quả phân tích cho thấy, mức hiệu quả kinh tế trung bình của nông hộ nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh theo hướng an toàn và truyền thống đạt được là 53,80%. Kết quả phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của mô hình truyền thống cho thấy một số yếu tố tác động như: mật độ thả, kinh nghiệm, tập huấn, ao lắng, vay vốn và diện tích. Kết quả nghiên cứu cho thấy yếu tố như: ao lắng, vay vốn, diện tích ảnh hưởng đến mô hình tổng chi phí trung bình của hộ nuôi truyền thống là 422,484 triệu đồng/ha/vụ, tổng doanh thu trung bình 674,455 triệu đồng/ha/vụ và lợi nhuận trung bình 251,970 triệu đồng/ha/vụ. Còn với mô hình an toàn kết quả phân tích các yếu tố ảnh hưởng như: mật độ thả; kinh nghiệm và tập huấn ngược lại với truyền thống thì yếu tố ao lắng; vay vốn và diện tích sẽ không ảnh hưởng đến mô hình sản xuất. Mô hình nuôi thẻ chân trắng thâm canh theo hướng an toàn có tổng chi phí trung bình viii 418,551 triệu đồng/ha/vụ, tổng doanh thu trung bình là 770,825 triệu đồng/ha/vụ và lợi nhuận trung bình 352,273 triệu đồng/ha/vụ. Qua kết quả so sánh hiệu quả kinh tế 2 mô hình bằng kiểm định T-test với mức ý nghĩa 1%, thì mô hình an toàn mang lại hiệu quả kinh tế cao.