Dịch văn học và sự kiến tạo hạng mục của văn học dịch trong văn học Việt Nam đầu thế kỷ XX

Abstract

Trong bối cảnh giao lưu văn hóa Đông - Tây ở Việt Nam những năm đầu thế kỷ XX, cả văn học phương Đông quen thuộc và văn học phương Tây còn xa lạ đều du nhập đến, khẳng định sự hiện diện và để lại dấu ấn trong đời sống văn chương tiếng Việt. Thông qua dịch thuật, văn học dịch và dịch văn học đã góp phần quan trọng khởi sinh nền văn học Việt Nam hiện đại. Đã có một số bài viết tìm hiểu hoạt động dịch và giới thiệu văn học nước ngoài ở Việt Nam nửa đầu thế kỷ XX, nhưng thường chỉ nhìn nhận văn học dịch như là tác nhân bên ngoài ảnh hưởng tới nền văn học. Tham chiếu lý thuyết đa hệ thống trong nghiên cứu văn hóa và văn học, bài viết đặt văn học dịch trong đa hệ thống văn học Việt Nam, phân tích cách thức mà văn học dịch kiến tạo hạng mục và theo đó tác động tới quá trình hiện đại hóa văn học Việt Nam trong giai đoạn này.