Bài toán vận tải trong môi trường mờ trung lập và ứng dụng.

Abstract

Bài toán vận tải (Transportation Problem) là bài toán cổ điển, quen thuộc trong lý thuyết tối ưu và trong các ứng dụng. Đó là bài toán tìm phương án vận chuyển hàng từ các nơi cung cấp (gọi là điểm phát) đến các nơi tiêu thụ (gọi là điểm thu) sao cho tổng chi phí vận chuyển là nhỏ nhất. Bài toán này đã được nghiên cứu khá chi tiết và đầy đủ, cả về lý thuyết lẫn phương pháp giải dùng quy hoạch tuyến tính hoặc dùng phương pháp hàm phạt kết hợp với cước phí thấp nhất được sử dụng để giải những bài toán trong thực tế mà ta thường gặp, như vận chuyển hàng hóa đầy đủ như có tổng chi phí là nhỏ nhất. Nhiều dạng khác nhau của bài toán vận tải theo mục tiêu là nhu cầu đã được đặt ra và nhiều thuật toán giải đã được đề xuất. Trong các ứng dụng thực tiễn, để đánh giá hiệu quả hoạt động kinh tế vận tải và đề ra các quyết định quản lý có căn cứ khoa học, người ta còn gặp các mô hình bài toán vận tải với hai hay nhiều hàm mục tiêu. Tuy nhiên, trong môi trường nhiều biến động chứa đựng nhiều yếu tố không thể xác định chính xác, hay biến động theo thời gian như: cước phí vận chuyển, luợng hàng cung, lượng hàng cầu, người ra quyết định cần phương án linh hoạt hơn, chứa nhiều thông tin hơn. Bài toán vận tải trong môi trường mờ đã được đề xuất và nghiên cứu từ những năm 1970 cùng với sự ra đời của lý thuyết tập mờ và số mờ. Lý thuyết tập mờ và số mờ các thông tin định lượng về độ xác nhận (độ thuộc) của các phương án tối ưu và giá trị cước phí tối ưu từ dữ liệu mờ của cước phí vận chuyển, lượng hàng cung, lượng hàng cầu trong bài toán vận tải mờ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người ra quyết định cần thêm những thông tin về mức độ trung lập và mức mức độ không xác nhận của các thông tin. Do đó, lý thuyết về tập mờ trung lập và số mờ trung lập được đề xuất và nghiên cứu nhiều trong một thập niên gần đây. Bài toán vận tải xét trong môi trường mờ trung lập sẽ cung cấp nhiều thông tin hơn bài toán vận tải trong môi trường mờ do chứa cả 3 thông tin về độ xác nhận, mức độ trung lập và mức độ không xác nhận của các dữ liệu cước phí vận chuyển, lượng hàng cung, lượng hàng cầu cũng như thông tin về độ xác nhận, mức độ trung lập và mức độ không xác nhận của phương án tối ưu và cước phí vận chuyển tối ưu.