KHẢO SÁT KHẢ NĂNG GIẢM BỆNH, VÀ CƠ CHẾ KÍCH THÍCH TÍNH KHÁNG BỆNH CHÁY BÌA LÁ LÚA CỦA DỊCH TRÍCH CỎ CỨT HEO, BẰNG BIỆN PHÁP PHUN QUA LÁ

Abstract

Bệnh cháy bìa lá (bạc lá) do vi khuẩn Xanthomonas oryzae pv. oryzae (Xoo) gây ra là bệnh quan trọng trên ruộng lúa, gây thiệt hại năng suất và phẩm chất hạt, ảnh hưởng lớn đến kinh tế của người nông dân. Đề tài này được thực hiện nhằm khảo sát khả năng giảm bệnh cháy bìa lá và cơ chế kích kháng của dịch trích lá Cỏ cứt heo (Ageratum conyzoides) liên quan đến các enzyme quan trọng như peroxidase, catalase, polyphenol oxidase và phenylalanine ammonia-lyase bằng phương phán phun qua lá. Dịch trích Cỏ cứt heo không có khả năng ức chế trực tiếp sự phát triển của vi khuẩn Xoo trên đĩa chứa môi trường Wakimoto cải tiến. Tuy nhiên, khả năng giảm bệnh được đánh giá dựa trên sự phát triển chiều dài vết bệnh khi xử lý phun qua lá bằng dịch trích lá Cỏ cứt heo ở các nồng độ 1, 2, 3, 4 và 5% (w/v) khi xử lý phun tại 2 thời điểm 7 và 14 ngày trước chủng bệnh. Kết quả cho thấy nồng độ dịch trích 2% bắt đầu có khả năng giảm chiều dài vết bệnh trong điều kiện nhà lưới và hiệu quả duy trì đến 21 ngày sau chủng bệnh. Ngoài ra khả năng giúp giảm chiều dài vết bệnh cháy bìa lá của dịch trích lá Cỏ cứt heo cũng có liên quan đến cơ chế kích kháng. Điều này đã được chứng minh khi thực hiện khảo sát hoạt tính của các enzyme peroxidase, catalase, polyphenol oxidase và phenylalanine ammonia-lyase. Hoạt tính các enzyme được khảo sát luôn ở mức cao khi cây lúa được phun với dịch trích Cỏ cứt heo và được chủng bệnh với vi khuẩn Xoo. Từ khóa: Cháy bìa lá lúa, kích kháng, Cỏ cứt heo (Ageratum conyzoides), enzyme, Xanthomonas oryzae pv. oryzae.