KHẢO SÁT KHẢ NĂNG GIẢM BỆNH, VÀ CƠ CHẾ KÍCH THÍCH TÍNH KHÁNG BỆNH CHÁY BÌA LÁ LÚA CỦA DỊCH TRÍCH CỎ HÔI, BẰNG BIỆN PHÁP PHUN QUA LÁ

Abstract

Bệnh cháy bìa lá lúa do vi khuẩn Xanthomonas oryzae pv. oryzae (Xoo) gây ra là một trong những nguyên nhân chính làm giảm năng suất lúa và gây thiệt hại lớn về kinh tế đối với các quốc gia trồng lúa trên thế giới. Đề tài này được thực hiện nhằm khảo sát khả năng giảm bệnh và cơ chế kích thích tính kháng bệnh cháy bìa lá lúa của dịch trích Cỏ hôi bằng biện pháp phun qua lá. Dịch trích lá Cỏ hôi được khảo sát ở các nồng độ 1%, 2%, 3%, 4% và 5% (w/v) bằng biện pháp phun qua lá tại thời điểm 14 và 7 ngày trước chủng bệnh. Khả năng giảm bệnh được đánh giá thông qua khả năng làm giảm chiều dài vết bệnh trên lá. Trong điều kiện nhà lưới, nghiệm thức phun dịch trích nồng độ 1% thể hiện khả năng giảm bệnh tốt và duy trì đến 21 ngày sau chủng bệnh. Dịch trích lá Cỏ hôi không có khả năng ức chế trực tiếp lên sự phát triển của mầm bệnh Xoo trên đĩa thạch. Cơ chế kích kháng có liên quan đến khả năng giảm bệnh cháy bìa lá lúa của dịch trích lá Cỏ hôi đã được chứng minh thông qua khảo sát hoạt tính enzyme catalase, peroxidase, polyphenol oxidase và phenylalanine ammonia-lyase. Khi cây lúa được phun dịch trích và có chủng bệnh với vi khuẩn Xoo, hoạt tính bốn enzyme tăng đáng kể so với nghiệm thức không phun qua lá với dịch trích. Từ khóa: Catalase (CAT), Cháy bìa lá, Cỏ hôi (Chromolaena odorata), Peroxidase (PO), Phenylalanine ammonia-lyase (PAL), Polyphenol oxidase (PPO), Xanthomonas oryzae pv. oryzae.