Indonesia trong chính sách đối ngoại của Mỹ giai đoạn 1945 - 1965

Abstract

Chính sách trung lập của Indonesia trong quan hệ với Mỹ được coi là chính sách đặc trưng và mạng sắc thái riêng trong nền ngoại giao của Indonesia thời Tổng thống Sukarno. Mục đích của bài viết là làm rõ vị thế của Indonesta trong chính sách đối ngoại của Mỹ và con đường mà Indonesia đã chọn trong quan hệ với các nước lớn sau năm 1945 và hệ quả của nó. Ngoài ra, bài viết còn nhằm làm rõ sự điều chỉnh trong chính sách của Mỹ đối với Indonesia giai đoạn 1945 - 1965. Thông qua đó, chúng ta nhận diện được điểm đặc biệt trong nền ngoại giao của Indonesia và sự điều chỉnh trong chính sách đối ngoại mà Mỹ áp dụng đối với Indonesia qua hai giai đoạn lịch sử trong quan hệ giữa Mỹ với Indonesia. Trong đó, giai đoạn 1945 - 1949 là giai đoạn Mỹ từ chỗ ủng hộ Hà Lan đến chỗ đóng vai trò trung gian hòa giải giữa Hà Lan và Indonesia. Kế hoach Marsall do Mỹ tài trợ cho châu Âu trong đó có Hà Lan đã giúp Hà Lan tái chiếm Indonesia. Trước tình hình đó Tổng thống Sukarno yêu cầu Mỹ đứng ra làm vai trò trung gian hòa giải. Qua ba cuộc hội đàm ở Lingajati tháng 3/1947, Renville tháng 1/1948 và Lahay tháng 11/1949 với vai trò trung gian hòa giải của Mỹ, Hà Lan buộc phải trao trả chủ quyền trên toàn bộ lãnh thổ cho Indonesia. Giai đoạn 1950 - 1965 là giai đoạn đánh dấu những thay đổi trong chính sách đối ngoại của Mỹ đối với Indonesia, tìm mọi cách thoát ra khỏi sự kiềm tỏa của Mỹ. Sau năm 1950, Indonesia thực hiện chính sách đối ngoại trung lập, phản đối việc thành lập khối quân sự Đông Nam Á. Điều đó đã đụng chạm đến lợi ích của Mỹ nên Mỹ đã tiến hành can thiệp và lật đổ chính quyền của Tổng thống Sukarno vào năm 1965. Mặc dù Mỹ đã đạt được mục đích trong việc lật đổ tổng thống Sukarno nhưng chính sách ngoại giao không liên kết do Sukarno đề xướng và thực thị trong gai doạn 1945 - 1965 vẫn được các tổng thống Indonesia kế tiếp duy trì và được coi là nét đặc trưng trong đường lối đối ngoại của Indonesia từ sau năm 1945 cho đến nay.