Cách thức ASEAN đảm bảo vai trò trung tâm và lợi ích trong bối cảnh cạnh tranh nước lớn tại khu vực

Abstract

Hiện nay, trật tự khu vực và thế giới đang có những chuyển biến khó lường do cạnh tranh ảnh hưởng giữa các nước lớn, đặc biệt là đối đầu Mỹ - Trung, các cuộc xung đột và những vấn đề an ninh phi truyền thống khác... Là khu vực có vị trí địa chính trị quan trọng, chiếm giữ vị trí trung tâm, kết nối Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương nên Đông Nam Á/ASEAN đang là địa bàn cạnh tranh ảnh hưởng giữa các nước lớn, đặc biệt là cạnh tranh Mỹ - Trung. Trong bối cảnh đó, vai trò trung tâm của ASEAN, một thương hiệu được khẳng định nhiều lần trong các tài liệu, các cuộc họp của các cơ chế hợp tác khu vực, đang bị ảnh hưởng. Có nhiều ý kiến cho rằng, ASEAN đang mất dần vai trò trung tâm trong khu vực của mình do tác động của cạnh tranh nước lớn. Tuy nhiên, cũng có nhiều chuyến gia cho rằng ASEAN/Đông Nam Á vẫn là khu vực mà các nước lớn, các bên cần trong cục diện cạnh tranh giữa họ. Từ lập luận này, bài nghiên cứu đặt mục tiêu nhận diện những nhân tố ảnh hưởng đến vai trò trung tâm và lợi ích của ASEAN, qua đó phân tích cách thức ASEAN đã và đang thực hiện nhằm đảm bảo vai trò trung tâm cũng như lợi ích của mình trong bối cảnh cạnh tranh nước lớn đang ngày càng tăng ở khu vực này.