Tư tưởng đề cao Lý (理) qua phê phán Phật giáo và Lão giáo của Jeong Do Jeon

Abstract

Cùng với sự ra đời của nhà Jo Seon là sự chuyển giao từ tư tưởng Phật giáo sang Tính lý học trong lĩnh vực tư tưởng triết học. Trong bối cảnh đó, chiến lược phê phán Phật giáo và Lão giáo để làm nổi bật tầm quan trọng của Nho giáo Tính lý đã được nhiều Nho sĩ lựa chọn, trong đó có Jeong Do Jeon. Phê phán của Jeong Do Jeon bám vào 2 bản năng mạnh nhất của con người là bản năng ham sống và bản năng sự chết, để luận giải sự tương đồng và khác biệt của con người và con vật, phê phán Phật giáo và Lão giáo, và làm nổi bật tính nghĩa lý - đạo đức Tính lý trời ban - chủ của Tâm và Khí. Qua đó, ông ngầm khẳng định vị trí của Tính lý học trong bối cảnh lịch sử đòi hỏi chuyển giao từ ý thức hệ Phật giáo sang ý thức hệ Nho giáo.