Đánh giá tác động của vốn trí tuệ đến hiệu quả tài chính của các doanh nghiệp Việt Nam

Abstract

Lý thuyết dựa trên nguồn lực, đã ủng hộ tầm quan trọng của các tài nguyên vô hình hay vốn trí tuệ (IC) mà công ty đang nắm giữ, vì chúng dần thay thế cho vai trò của các tài nguyên hữu hình ngày càng hữu hạn và dễ bị thay thế, trong nền kinh tế tri thức. Doanh nghiệp (DN) nếu tận dụng được lợi thế từ các hoạt động thực hành và quản lý IC được kỳ vọng, sẽ mang lại lợi ích kinh tế cho công ty. Hệ số gia tăng của vốn trí tuệ (VAIC - Value Add Intellectual Cofficient) nguyên bản của (Pulic, 2000) và mô hình VAIC điều chỉnh được sử dụng, để kiểm chứng tác động của IC đến hiệu quả tài chính các DN niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam, từ 2015 đến 2019. IC được đánh giá theo đại lượng tổng thể và từng thành phần của IC gồm vốn nhân lực, vốn cấu trúc và vốn quan hệ. Hiệu quả tài chính đo bằng ROA, ROE và tỷ lệ giá trị thị trường trên giá trị sổ sách của công ty. Chúng tôi đặc biệt chú ý xử lý vấn đề nội sinh trong mô hình hồi quy, thông qua ước lượng GMM hệ thống của (Blundell và Bond, 1998). Kết quả nghiên cứu, đều ủng hộ các giả thuyết về tác động tích cực của IC cũng như các thành phần của nó đến hiệu quả công ty. Tuy nhiên, mức độ tác động có thể khác nhau ở từng thành phần IC tùy thuộc vào cấp độ tri thức, cho thấy việc nhận diện và quản lý IC cũng là một trong những trọng tâm, trong mục tiêu gia tăng giá trị tổ chức.