Tiềm năng sử dụng phân monopotassium phosphate và CaHPO4 cải thiện tính chịu mặn của giống đậu nành Ankur trong điều kiện nhà lưới

Abstract

Hiện nay, tình hình xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long ngày càng tăng diễn ra với tần suất và cường độ ngày càng nhiều ảnh hưởng đến tình hình sản xuất nông nghiệp và đời sống của người dân. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá hiệu quả hai loại phân monopotassium phosphate (MKP) và CaHPO4 trong việc cải thiện khả năng chịu mặn của giống đậu nành Ankur được trồng trên đất bị nhiễm mặn tại xã Lương Nghĩa, huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang trong điều kiện nhà lưới. Thí nghiệm được bố trí hai nhân tố hoàn toàn ngẫu nhiên với bốn lần lặp lại cho mỗi nghiệm thức. Nhân tố thứ nhất (A) độ mặn của nước tưới gồm 02 mức độ: đối chứng 0‰ và 4‰. Nhân tố thứ hai (B) gồm 03 công thức phân bón: bón 20 N – 60 P2O5 – 70 K2O theo khuyến cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (PB1); bón PB1 + tưới bổ sung 3 g/L MKP (PB2) và bón PB1 + tưới bổ sung 2,9 g/L CaHPO4 (PB3). Kết quả ghi nhận tưới nước mặn 4‰ chưa ảnh hưởng nhiều đến các chỉ tiêu nông học như chiều cao cây, chiều dài rễ, số lóng và số nhánh hữu hiệu cũng như tổng số trái trên cây và hạt trên trái. Tuy nhiên, mặn làm giảm đáng kể khối lượng 100 hạt và năng suất hạt của giống Ankur. Bổ sung phân MKP và CaHPO4 đã cải thiện được năng suất hạt và khối lượng 100 hạt, hạn chế hấp thu Na+ trong lá. Đồng thời, việc bổ sung phân MKP và CaHPO4 giúp tăng khả năng hấp thu K+ và Ca2+ và cải thiện tỷ lệ Na+/K+. Đây là cơ chế giúp tăng khả năng chịu mặn ở giống đậu nành Ankur. Giữa hai loại phân tưới bổ sung MKP giúp cải thiện năng suất hạt và khối lượng 100 hạt tốt hơn so với CaHPO4. Tưới nước mặn 4‰ trong 15 ngày liên tục đã làm tăng mạnh giá trị ECe trong đất, tuy nhiên, giá trị pH vẫn nằm trong ngưỡng thuận lợi cho cây phát triển và sinh trưởng bình thường. Ngoài ra, việc tưới nước mặn và bổ sung hai loại phân MKP và CaHPO4 đã làm tăng hàm lượng Na+, K+ và Ca2+ trong đất lúc thu hoạch.