Phân tích hiệu quả kinh tế của nông hộ trồng lúa nếp ở huyện Tháp Mười tỉnh Đồng Tháp

Abstract

Nhằm giúp nông hộ nâng cao hiệu quả kinh tế, góp phần cải thiện thu nhập, ổn định cuộc sống, đề tài “Phân tích hiệu quả kinh tế của nông hộ trồng lúa nếp ở huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp” được thực hiện nhằm: (1) Phân tích thực trạng sản xuất của nông hộ trồng lúa nếp trên địa bàn nghiên cứu. (2) Ước lượng mức hiệu quả kinh tế trong sản xuất của nông hộ trồng lúa nếp trên địa bàn nghiên cứu. (3) Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế trong sản xuất của nông hộ. Từ đó, phân tích những thuận lợi và khó khăn trong việc sản xuất lúa nếp. (4) Đề xuất các giải pháp giúp nâng cao hiệu quả kinh tế trong sản xuất góp phần nâng cao thu nhập cho nông hộ trên địa bàn nghiên cứu. Đề tài sử dụng các phương pháp thống kê mô tả đối với các số liệu về diện tích, kinh nghiệm sản xuất, năng suất và các chỉ tiêu tài chính,... được khảo sát từ 42 nông hộ trồng lúa nếp ở 2 vụ Thu Đông và Đông Xuân tại 2 xã Phú Điền và Thanh Mỹ của huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp. Sử dụng phương pháp DEA (Data Envelopment Analysis) để ước lượng mức hiệu quả kinh tế của lúa nếp và sử dụng mô hình hồi quy để ước lượng các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của nông hộ trồng lúa nếp ở địa bàn nghiên cứu. Kết quả phân tích cho thấy, mức hiệu quả kinh tế trung bình của các nông hộ trồng lúa nếp vụ Thu Đông là 40,30% và vụ Đông Xuân là 47,20%. Nông hộ trồng lúa nếp có ít kinh nghiệm đa số từ 3 năm đến 6 năm. Trình độ học vấn ở các nông hộ còn thấp chủ yếu cấp I và cấp II. Các nông hộ tham gia tập huấn chỉ chiếm 28,6% trong tổng số nông hộ khảo sát. Doanh thu trung bình mà nông hộ thu được ở vụ Thu Đông là 43,48 triệu đồng/ha và vụ Đông Xuân là 46,67 triệu đồng/ha. Lợi nhuận trung bình mà nông hộ thu được ở vụ Thu Đông là 19,19 triệu đồng/ha và vụ Đông Xuân là 22,71 triệu đồng/ha. Tổng chi phí trung bình ở vụ Thu Đông là 24,29 triệu đồng/ha, vụ Đông Xuân là 23,96 triệu đồng/ha. Qua phân tích trên nông hộ nên lựa chọn sản xuất vụ Đông Xuân. Vì vụ Đông Xuân có chi phí gần như bằng nhau với vụ Thu Đông, nhưng lợi nhuận lại cao hơn vụ Thu Đông đến hơn 3 triệu đồng/ha. Nông hộ lựa chọn hoạt động sản xuất lúa nếp trên địa bàn nghiên cứu bởi tính dễ thích nghi và phù hợp với khả năng, điều kiện tự nhiên, năng suất cao, trình độ học vấn của nông hộ. Hoạt động sản xuất này cũng mang lại một khoản thu nhập đáng kể cho nông hộ nếu sử dụng hợp lý các yếu tố đầu vào. Trong kết quả phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế cho thấy việc tham gia tập huấn, giới tính chủ hộ và trình độ học vấn có ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của nông hộ. Bên cạnh đó, các yếu tố như: diện tích, tỉ lệ lao động nam, kinh nghiệm là các yếu tố không ảnh hưởng đến mức hiệu quả kinh tế trong sản xuất của các nông hộ đạt được.