Quá trình tiếp nhận một số tín ngưỡng người Việt vào tục thờ Thiên Hậu của người Hoa: Lực bối cảnh trong tiếp biến văn hóa (Trường hợp đền Thiên Hậu Thượng Phố ở Phổ Hiến, thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên)

Abstract

Người Hoa di cư đến Việt Nam sinh sống ở nhiều vùng từ lâu đời. Quá trình cộng cư và tiếp xúc văn hóa với nhiều tộc người sở tại đã khiến văn hóa, tín ngưỡng của họ có nhiều biến đổi để thích nghi với môi trường mới. Thiên Hậu cùng với Quan Công và thần Tài là ba vị thần nổi bật nhất trong đời sống tin ngưỡng của người Hoa, được họ sùng tín nhất, và được coi là những hạt nhân phản ánh bản sắc văn hóa tộc người Hoa. Bài viết này tìm hiểu quá trình tiếp nhận một số tín ngưỡng người Việt vào tục thờ Thiên Hậu của người Hoa ở Phố Hiến, nhằm làm rõ quá trình biến đổi văn hóa Hoa để thích ứng với xã hội mới. Nghiên cứu cũng chỉ rõ cơ sở của sự tiếp nhận đó, đồng thời, phân tích những yếu tố ảnh hưởng đến cách thức và nhịp độ tiếp biến văn hóa (lực bối cảnh) Hoa - Việt, để làm tài liệu tham khảo cho các nhà quản lí văn hóa của địa phương.