Hệ thống thần linh của người Dao Quần Chẹt qua lễ Cầu mùa (thôn Đồng Quẻ, Đồng Thập, xã Minh An, Văn Chấn, Yên Bái)

Abstract

Hệ thống thần linh của người Dao Quần Chẹt là một đề tài mà tác giả đã theo đuổi trong nhiều năm qua. Trong những nghiên cứu trước, thông qua tranh thờ và sách cúng, hệ thống thần linh của tộc người này đã dần được định hình, đó vẫn luôn là một hệ thống đông đảo các vị thần linh đến từ các nguồn gốc khác nhau: Đạo giáo, Phật giáo và tộc người. Dưới sự tác động của nhiều yếu tố, cùng với sự “nhào nặn” có chủ ý hoặc không chủ ý của chính các chủ thể văn hóa, tôn giáo, các thần linh đã được sắp đặt trong một thế giới thiêng có trật tự rõ ràng, với bố cục không gian theo chiều dọc, cụ thể hóa bằng tứ phủ (Thiên phủ, Địa Phủ, Thủy phủ và Dương gian/trần gian/thế gian) và có sự mở rộng theo bề ngang với ngũ phương (Đông, Tây, Nam, Bắc và Trung ương). Bài viết dưới đây, trên cơ sở khảo sát về nghi lễ Cầu Mùa, về mối quan hệ giữa người thực hiện nghi lễ - ông Mo làng với lễ Cầu Mùa sẽ góp phần bổ sung, làm rõ thêm về hệ thống thần linh của tộc người này.